Trong bối cảnh chuyển đổi số và sự phát triển mạnh mẽ của mạng xã hội, các hình thức lừa đảo trực tuyến ngày càng tinh vi, trong đó nổi lên thủ đoạn “bắt cóc online”. Đây là hình thức lừa đảo tâm lý nguy hiểm, đã xảy ra tại nhiều địa phương và đối tượng mà các đối tượng lừa đảo thường nhắm tới là sinh viên – những người trẻ, năng động nhưng còn thiếu kinh nghiệm xử lý các tình huống phức tạp. Vì vậy, công tác phòng ngừa lừa đảo “bắt cóc online” đối với sinh viên Trường Đại học Mở Hà Nội có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.
“Bắt cóc online” không phải là hành vi bắt cóc thực tế mà là thủ đoạn sử dụng điện thoại, mạng xã hội để thao túng tâm lý nạn nhân. Các đối tượng thường giả danh công an, viện kiểm sát hoặc nhân viên ngân hàng, thông báo sinh viên liên quan đến một vụ án nghiêm trọng. Sau đó, chúng yêu cầu nạn nhân giữ bí mật, cắt liên lạc với gia đình, tự cô lập trong khách sạn hoặc phòng trọ, đồng thời buộc gia đình chuyển tiền “chuộc người”. Thực chất, sinh viên không bị giam giữ nhưng do hoang mang, sợ hãi nên đã làm theo mọi chỉ dẫn của kẻ xấu.
Để phòng ngừa hiệu quả, trước hết sinh viên Trường Đại học Mở Hà Nội cần nắm vững kiến thức và kỹ năng nhận diện các dấu hiệu lừa đảo thông qua các buổi sinh hoạt công dân, hội thảo chuyên đề, fanpage chính thức và hệ thống email sinh viên hoặc nghiên cứu các tình huống thực tế, video cảnh báo từ cơ quan công an. Những việc này sẽ giúp sinh viên hiểu rõ bản chất của thủ đoạn “bắt cóc online” và nâng cao cảnh giác.
Bên cạnh đó, bản thân mỗi sinh viên cần chủ động bảo vệ mình khi tham gia không gian mạng. Sinh viên tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân, mã OTP, tài khoản ngân hàng cho người lạ; không tin vào các cuộc gọi đe dọa, yêu cầu chuyển tiền khẩn cấp. Khi nhận được thông tin đáng ngờ, sinh viên cần bình tĩnh, kiểm chứng lại bằng cách liên hệ trực tiếp với gia đình, bạn bè hoặc cơ quan chức năng. Việc giữ liên lạc thường xuyên với người thân cũng là “lá chắn” quan trọng giúp ngăn chặn kẻ xấu lợi dụng.
Ngoài ra, sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình và cơ quan công an đóng vai trò then chốt trong công tác phòng ngừa. Gia đình cần quan tâm, nắm bắt tâm lý con em mình; nhà trường cần kịp thời cảnh báo các hình thức lừa đảo mới; cơ quan chức năng cần xử lý nghiêm các đối tượng vi phạm để răn đe, phòng ngừa chung.
Lừa đảo “bắt cóc online” là mối nguy hiểm tiềm ẩn đối với tất cả mọi người. Việc nâng cao nhận thức, trang bị kỹ năng và tăng cường phối hợp giữa các bên sẽ góp phần xây dựng môi trường học đường an toàn, giúp sinh viên yên tâm học tập và rèn luyện trong thời đại số.