Ngày 23/12/2025, Trường Đại học Mở Hà Nội tổ chức Hội thảo khoa học quốc gia “Đổi mới công tác đào tạo luật tại các cơ sở giáo dục đại học trong kỷ nguyên số ở Việt Nam hiện nay” theo hình thức kết hợp trực tiếp và trực tuyến. Hội thảo thu hút gần 200 đại biểu là lãnh đạo các cơ sở giáo dục đại học, giảng viên, nhà khoa học, chuyên gia pháp lý đến từ các cơ quan quản lý nhà nước, viện nghiên cứu, trường đại học và doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực pháp luật – công nghệ.
Không chỉ là một diễn đàn học thuật, hội thảo còn được xem như “điểm hội tụ” của tư duy đổi mới đào tạo luật trong bối cảnh chuyển đổi số và sự tác động ngày càng sâu rộng của trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn và kinh tế số đối với đời sống pháp lý.
PGS.TS Nguyễn Thị Nhung – Hiệu trưởng Trường Đại học Mở Hà Nội phát biểu khai mạc hội thảo
Phát biểu khai mạc hội thảo, PGS.TS Nguyễn Thị Nhung – Hiệu trưởng Trường Đại học Mở Hà Nội nhấn mạnh: Đổi mới đào tạo luật trong kỷ nguyên số không đơn thuần là việc ứng dụng công nghệ vào giảng dạy, mà là một quá trình tái cấu trúc toàn diện tư duy đào tạo pháp luật, từ mục tiêu, chương trình, phương pháp đến mô hình quản trị đại học.
Theo PGS.TS Nguyễn Thị Nhung, kỷ nguyên số đang làm thay đổi căn bản cách thức hình thành, thực thi và bảo vệ pháp luật. Các vấn đề mới như pháp luật về dữ liệu cá nhân, trí tuệ nhân tạo, thương mại điện tử, kinh tế nền tảng, hay giải quyết tranh chấp trực tuyến đòi hỏi nguồn nhân lực pháp lý không chỉ vững lý luận mà còn thành thạo kỹ năng số, tư duy liên ngành và khả năng thích ứng nhanh với thay đổi.
PGS.TS Nguyễn Thị Nhung khẳng định vai trò tiên phong của các cơ sở đào tạo luật trong việc chuẩn bị đội ngũ cử nhân luật “thế hệ mới”, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước và hội nhập quốc tế. Phát biểu khai mạc đã đặt nền tảng tư tưởng xuyên suốt hội thảo: Đổi mới đào tạo luật là yêu cầu tất yếu, mang tính chiến lược và lâu dài.
TS. Hồ Ngọc Hiển – Trưởng Khoa Luật, Trường Đại học Mở Hà Nội phát biểu đề dẫn
Trong phát biểu đề dẫn, TS. Hồ Ngọc Hiển – Trưởng Khoa Luật, Trường Đại học Mở Hà Nội đã chỉ ra những “điểm nghẽn” của đào tạo luật hiện nay: Chương trình còn nặng lý thuyết, chậm cập nhật thực tiễn số; phương pháp giảng dạy chưa theo kịp sự phát triển của công nghệ; năng lực nghiên cứu và ứng dụng công nghệ của giảng viên còn chưa đồng đều.
Từ đó, TS. Hồ Ngọc Hiển đặt ra yêu cầu đổi mới mang tính hệ thống: Đổi mới chương trình gắn với chuẩn đầu ra số; đổi mới phương pháp dạy – học theo hướng lấy người học làm trung tâm; gắn đào tạo với thực tiễn nghề nghiệp và nhu cầu của thị trường lao động pháp lý trong kỷ nguyên số. Đề dẫn hội thảo đã “mở đường” cho các tham luận chuyên sâu, tập trung vào cả chiều rộng lẫn chiều sâu của vấn đề.
Phiên toàn thể, dưới sự chủ tọa của PGS.TS Nguyễn Thị Nhung, PGS.TS Đoàn Đức Lương và PGS.TS Nguyễn Bá Bình, đã làm rõ những vấn đề nền tảng của đổi mới đào tạo luật.
Đoàn chủ tọa phiên toàn thể
Tham luận của GS.TS Võ Khánh Vinh – Chuyên gia cao cấp Trường Đại học Kiểm sát – được xem là “tham luận trụ cột” của hội thảo. Ông phân tích sâu sắc những nội dung đổi mới cơ bản của đào tạo luật ở Việt Nam trong giai đoạn phát triển mới, nhấn mạnh yêu cầu chuyển từ đào tạo kiến thức sang phát triển năng lực, từ tiếp cận đơn ngành sang liên ngành, và từ mô hình truyền thống sang mô hình đào tạo linh hoạt, mở và số hóa.
Trong khi đó, PGS.TS Vũ Thị Hồng Vân tập trung làm rõ yêu cầu đổi mới công tác đào tạo luật trong kỷ nguyên số, coi đây là áp lực khách quan xuất phát từ sự thay đổi của môi trường pháp lý, công nghệ và thị trường lao động. Bà nhấn mạnh vai trò của chuẩn chương trình đào tạo, kiểm định chất lượng và hợp tác giữa nhà trường – nhà nước – doanh nghiệp.
Đặc biệt, tham luận của TS. Phan Đăng Hải về đào tạo luật trong bối cảnh ứng dụng trí tuệ nhân tạo tại các quốc gia trên thế giới đã mang đến góc nhìn so sánh quốc tế. Những kinh nghiệm từ các nước phát triển cho thấy AI không thay thế luật gia, nhưng luật gia không hiểu AI sẽ bị thay thế – một thông điệp gây nhiều suy ngẫm cho các cơ sở đào tạo luật ở Việt Nam.
Đại biểu báo cáo tham luận phiên toàn thể
Phiên song song 1 tập trung vào đổi mới chương trình, chuẩn đầu ra và chất lượng đào tạo luật trong bối cảnh chuyển đổi số. Các tham luận đều gắn chặt với thực tiễn triển khai tại các cơ sở đào tạo.
Đoàn chủ tọa phiên song song 1
PGS.TS Trần Viết Long chia sẻ kinh nghiệm điều chỉnh chương trình đào tạo tại Trường Đại học Luật – Đại học Huế, cho thấy việc bám sát chuẩn chương trình đào tạo lĩnh vực pháp luật là điều kiện tiên quyết để nâng cao chất lượng.
Trong khi đó, PGS.TS Thái Thị Tuyết Dung phân tích sâu tác động của các nghị quyết quan trọng của Đảng và Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) năm 2025 đối với đào tạo cử nhân luật, nhấn mạnh yêu cầu tự chủ đại học gắn với trách nhiệm giải trình.
Đáng chú ý, tham luận của PGS.TS Nguyễn Văn Quang về xây dựng chuyên ngành “Luật và khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo” đã mở ra một hướng đi mới cho đào tạo luật liên ngành, dù còn nhiều thách thức về đội ngũ và học liệu.
Bên cạnh đó, các tham luận về số hóa học liệu, xây dựng thư viện luật trực tuyến và chính sách bảo vệ dữ liệu cá nhân trong các cơ sở đào tạo đại học cho thấy chuyển đổi số không chỉ là vấn đề công nghệ, mà còn là vấn đề pháp lý và quản trị.
Phiên song song 2 tập trung vào đổi mới phương pháp giảng dạy và nghiên cứu khoa học luật. Các tham luận đã phản ánh sinh động những mô hình, cách làm mới đang được triển khai.
Đoàn chủ tọa phiên song song 2
TS. Nguyễn Như Chính trình bày về ứng dụng AI trong giảng dạy pháp luật, nhấn mạnh vai trò của AI như một công cụ hỗ trợ cá nhân hóa học tập. TS. Nguyễn Thị Phan Mai và ThS. Lương Thị Linh Chi mang đến những kinh nghiệm thực tiễn từ Trường Đại học Mở Hà Nội trong giảng dạy trực tuyến và mô hình đồng giảng – minh chứng cho sự linh hoạt của đào tạo luật trong môi trường số.
Ở góc độ nghiên cứu, PGS.TS Mai Đắc Biên đề xuất các biện pháp nâng cao chất lượng nghiên cứu khoa học luật, trong khi Luật sư Dương Bảo Trung chia sẻ những ứng dụng AI trong hành nghề luật, kết nối chặt chẽ giữa đào tạo – nghiên cứu – thực tiễn nghề nghiệp.
Đại biểu báo cáo tham luận phiên song song
Phát biểu tổng kết, các chủ tọa đều thống nhất rằng hội thảo đã đạt được mục tiêu đề ra: làm rõ cơ sở lý luận, chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn và đề xuất giải pháp khả thi cho đổi mới đào tạo luật trong kỷ nguyên số. Những ý kiến trao đổi, tranh luận tại hội thảo sẽ là cơ sở quan trọng để các cơ sở đào tạo luật tiếp tục hoàn thiện chương trình, phương pháp và mô hình đào tạo.
Đại biểu trao đổi, thảo luận
Hội thảo khoa học quốc gia do Trường Đại học Mở Hà Nội tổ chức không chỉ là một sự kiện học thuật, mà còn là lời khẳng định mạnh mẽ: Đổi mới đào tạo luật là chìa khóa để xây dựng đội ngũ nhân lực pháp lý chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh và bền vững của Việt Nam trong kỷ nguyên số.